Internationale ontwikkelingen in de voetzorg Op 18 september 2010 zal het vierde Voetcongres plaatsvinden in Nieuwegein. De ondertitel van dit congres is: ‘Internationale ontwikkelingen’ en deze worden toegelicht door twee buitenlandse sprekers: Betty Waterschoot uit België en Eckart Haneke uit Duitsland.

Het programma wordt verder ingevuld door Margreet van Putten, Mieke Pero en Ingrid Ruys. Alle sprekers lichten in dit artikel vast een tipje van de sluier op over de presentatie die zij op het Voetcongres zullen verzorgen.

Het vak van pedicure ontwikkelt zich in sneltreinvaart tot dat van een professionele paramedische zorgverlener. Om de kennis van pedicures uit te breiden met specifieke medische informatie over voetverzorging en om hen te voorzien van de meest actuele informatie over hun vak, organiseert Supplement in samenwerking met ASWS jaarlijks met veel succes het Voetcongres. In 2010 is het thema van het Voetcongres ‘Internationale ontwikkelingen’. U kunt zich nog inschrijven! Het Voetcongres is geaccrediteerd met 20 punten!

MARGREET VAN PUTTEN (09.30 uur)
Mischa Nagel: mevrouw Van Putten, u hebt het ochtendprogramma van het Voetcongres geïnitieerd, in samenwerking met Supplement, de organisator. U opent het congres zelf met een presentatie waarin u dieper ingaat op huidproblemen bij diabetes en reuma. Kunt u aangeven wat de reden is om het programma zo op te bouwen?

Margreet Van Putten: De huid wordt ook wel ‘de spiegel van ons lichaam’ genoemd. Geen enkele specialist in de gezondheidszorg kan om de huid heen, want daaraan kun je vaak direct zien of er iets aan de hand is. Dit geldt zeker voor de huid van de voet. Voor de interpretatie van huidkenmerken (efflorescenties) is echter veel kennis nodig. Kennisoverdracht, in het kader van ‘levenslang leren’, is enorm belangrijk. Dus wat is er mooier dan een onderwerp als de huid te bespreken op een congres als dit?

Mischa Nagel: Uw voordrachten zijn vaak interactief. U laat de hele zaal meedoen. Dat zie je niet vaak. Waarom kiest u voor deze aanpak? Margreet Van Putten: Ik houd ervan om mensen aan het denken te zetten en te prikkelen: ik wil niet dat ze achterover leunen en passief aanhoren, om vervolgens te zeggen: “Ik heb vandaag niets nieuws gehoord”. Juist door interactief aan de slag te gaan hoop ik dat de leerstof beter beklijft en dat mensen die denken dat ze alles al weten, toch zeggen of denken: “Dat was interessant!”. Bovendien wil ik dat praktisch ingestelde mensen morgen of overmorgen in hun praktijk gebruik kunnen maken van de overgedragen kennis.

Mischa Nagel: Welke boodschap wilt u met uw presentatie uitdragen? Margreet Van Putten: Kijk goed naar de huid en weet waarnaar je moet kijken. Die uitdaging ga ik graag aan met het publiek.

INGRID RUYS (11:00 uur)
Mischa Nagel: mevrouw Ruys, uw presentatie is onderdeel van het ochtendprogramma waarin Margreet van Putten specifieke huidproblemen behandelt in relatie tot reuma en diabetes. U gaat dieper in op reuma. Kunt u aangeven waarom huidproblemen bij reuma een belangrijk aandachtsveld vormen voor de medisch georiënteerde voetverzorger? Ingrid Ruys : Naar mijn idee zijn juist de medisch voetverzorgers sterk gericht op de voeten en de voetzorg. Zij zien de reumatische patiënt frequent, in de meeste gevallen vaker dan de reumatoloog. Daardoor hebben zij eerder zicht op huidveranderingen. De reumatoloog kijkt naar de patiënt als geheel, vaak worden de voeten niet afzonderlijk bekeken. Zeker wanneer een patiënt niet klaagt over zijn voeten.

Mischa Nagel: Waarom heeft juist dit specifieke onderdeel jouw aandacht? Ingrid Ruys: De medisch voetverzorger heeft meer aandacht voor de voeten en heeft een signalerende functie. Beginnende stansveranderingen of huidafwijkingen kunnen zo eerder opgemerkt worden. De huisarts en de specialist (reumatoloog) kunnen vervolgens door de voetverzorger op de hoogte worden gebracht.

Mischa Nagel: Welke boodschap wilt u tijdens het congres overbrengen? Ingrid Ruys: Verbeter de samenwerking tussen de diverse disciplines. Je hoeft niet alles te weten, als je maar weet wanneer je iets moet doorsturen.

MIEKE PERO (11:45 uur)
Mischa Nagel: mevrouw Pero, uw presentatie is onderdeel van het ochtendprogramma waarin Margreet van Putten specifieke huidproblemen behandelt in relatie tot reuma en diabetes. U gaat dieper in op diabetes. Kunt u aangeven waarom huidproblemen bij diabetes een belangrijk aandachtsveld vormen voor de medisch georiënteerde voetverzorger? Mieke Pero: Deze huidproblemen zijn een belangrijk aandachtsveld, omdat medisch georiënteerde voetverzorgers de patiënt met een grote regelmaat zien en zodoende snel veranderingen aan de voet van hun patiënt zullen opmerken. Omdat vooral op het gebied van preventie veel winst te behalen is, zijn deze voetverzorgers de aangewezen persoon om adviezen te verstrekken, behandelingen in te zetten of zo nodig te verwijzen.

Mischa Nagel: Waarom heeft juist dit specifieke onderdeel uw aandacht? Mieke Pero: Ik werk al jaren in een diabetes voetenteam en daardoor is het me steeds duidelijker geworden waar het mis kan gaan in de diabetische voetzorg. Geregeld zie ik patiënten die te laat zijn doorgestuurd en die al ernstige complicaties hebben. Door het gebrek aan sensibiliteit zal de patiënt zijn voetprobleem vaak onderschatten. Het is dan aan de professional in de voetzorg om veranderingen tijdig waar te nemen en zo nodig in te grijpen. De huid kan ons daarbij veel vertellen en aanwijzingen geven over de ernst van het voetprobleem.

Mischa Nagel: Welke boodschap wilt u de deelnemers meegeven? Mieke Pero: Om goede voetzorg te bieden moeten we als collega’s met elkaar samenwerken. Medisch voetverzorgers vormen een belangrijke spil in de diabetische voetzorg, omdat tijdig verwijzen veel leed kan voorkomen en vooral in de preventie veel winst te behalen valt. Het herkennen van vaatlijden, het opmerken van een pre-ulcus, het zien van aanwijzingen voor neuropathie, het opmerken van veranderingen aan de voet… dit alles ligt vaak in handen van de voetverzorger.

PROF. DR. ECKART HANEKE (13:30 uur)
Mischa Nagel: Professor Haneke, wij hebben u uitgenodigd om te komen spreken op het Voetcongres 2010. Uw presentaties zijn altijd voor collega artsen, medisch studenten en voor beleidsmakers. Uw publiek op het Voetcongres zal bestaan uit medisch georiënteerde pedicures, podologen en podotherapeuten. Denkt u dat er een verschil in benadering is voor dit publiek?
Prof. dr. Eckart Haneke: Ik spreek bijna altijd voor medici, maar ik heb ook vaak gesproken voor andere doelgroepen zoals verplegers, huidtherapeuten en diverse voetverzorgende disciplines. Ik ben me er zeer bewust van dat er wellicht een andere vaktaal wordt gesproken en dat men soms anders naar de behandeling kijkt, maar dat is juist een uitdaging.

Mischa Nagel: U hebt zelf gekozen voor het onderwerp nagel- en voetdeformiteiten. Kunt u toelichten waarom?
Prof. dr. Eckart Haneke: Teennagels zijn voor de voetverzorger een belangrijk thema, maar ook dermatologen, orthopeden en chirurgen hebben er veel mee te maken. Vooral dermatologen zijn zich er niet altijd van bewust dat voet- en gangmechanismen belangrijke factoren zijn voor de gezonde groei van een teennagel. Anders gezegd: als een verkeerde stand van de voet niet wordt gecorrigeerd, is het onmogelijk de veranderingen van de teennagel effectief te behandelen. Ik zal tijdens mijn presentatie voorbeelden geven en ter discussie brengen wat de voetverzorger kan bijdragen in het gehele proces en daarmee bedoel ik ook in samenwerking met de specialist!

Mischa Nagel: Wat is de boodschap die u de deelnemers van het Voetcongres 2010 wilt meegeven met uw presentatie?
Prof. dr. Eckart Haneke: Ik zou duidelijk willen meegeven dat de huid- en nagel van de voet niet moeten worden gezien als geïsoleerde delen, maar in samenhang met het spier- en skelet systeem. Ook hoop ik dat duidelijk is dat nagelveranderingen vaak het gevolg zijn van een voetdeformiteit.

BETTY WATERSCHOOT (15:00)
Mischa Nagel: mevrouw Waterschoot, u bent gevraagd te komen spreken over het thema ‘Internationale ontwikkelingen in de voetzorg’. Als voorzitter van de Belgische vereniging voor gespecialiseerde voetverzorgers (BVV) maakt u zich sterk voor een vaste positie van de voetverzorger in de zorgketen. Welke verschillen zijn er in de positie van Belgische en Nederlandse voetverzorgers?
Betty Waterschoot: Wij hebben hier niet specifiek onderzoek naar gedaan, dus ik kan geen antwoord geven op deze vraag. Wel zal ik op het congres de initiatieven van de BVV toelichten in verband met erkenning en herkenning. De vergelijking met de Nederlandse situatie kan het best door de toehoorders zelf worden gemaakt.

Mischa Nagel: Denkt u dat er in de nabije toekomst een Europese richtlijn zal komen voor voetverzorging?
Betty Waterschoot: Wij hebben er nog geen kennis van genomen dat er een Europese richtlijn op komst is. Uit een artikel van Margreet van Putten in de Podosophia van januari 2009 blijkt dat de verschillen in niveau van deze beroepsgroep tussen de Europese landen nog erg groot zijn.

Mischa Nagel: Welke boodschap wilt u tijdens het congres overbrengen?
Betty Waterschoot: Om diverse redenen neemt het aantal mensen met voetproblemen in Vlaanderen elk jaar toe. De behoefte aan gespecialiseerde voetverzorging neemt daardoor evenredig toe. Als erkende beroepsfederatie wil de BVV een officiële erkenning van haar expertise en een officieel statuut van haar beoefenaars. Het probleem is echter dat noch in België noch in Vlaanderen specifieke reglementering bestaat. In België is de beroepsbekwaamheid van voetverzorgers bij Koninklijk Besluit ondergebracht in de sector van de lichaamsverzorging. Voetverzorging is daarmee gereduceerd tot louter esthetische verzorging. De BVV vindt dat hiermee geen recht wordt gedaan aan de expertise van de gespecialiseerde voetverzorgers. Erkenning is nodig om de consument voor kwalitatief goede zorg te laten kiezen en te kunnen bieden. Daarin verschillen wij als buren niet van elkaar.

Evaluatie: Alle voorgaande Voetcongressen zijn door de deelnemers schriftelijk geëvalueerd. De congressen worden hoog gewaardeerd op alle onderdelen, zowel inhoudelijk als organisatorisch. De deelnemers stellen het op prijs dat de locatie zo centraal ligt en er geen parkeergeld betaald hoeft te worden. De locatie is ook met openbaar vervoer goed bereikbaar. Uit de evaluatie van 2009 bleek wederom dat het Voetcongres 2010 op een zaterdag zou moeten plaatsvinden en dat de presentaties zo veel mogelijk in de Nederlandse taal gegeven zouden moeten worden. De organisatie heeft dit advies van harte overgenomen.

Dit artikel is geschreven door Sophie Spanjer