Mens en voedsel. Een eenvoudige basisrelatie, maar die vaak door culturele, sociale en emotionele factoren heel gecompliceerd kan zijn. Voor de meeste mensen in de Westerse wereld leeft men om te eten en zijn hongergevoelens vaak onbekende lichaamssignalen. Hierbij aansluitend is overgewicht de laatste decennia sterk toegenomen.

Mindful Eating is een specialisatie binnen Mindfulness waarbij men leert om aandachtig te zijn bij wat, hoeveel en hoe men eet. Door meer bewust te zijn van de emotioneel-cognitieve en lichamelijke factoren om te eten, legt men de stoorzenders voor onevenwichtig eetgedrag bloot.

Vanaf 30 januari zijn er in Brussel, Gent en Antwerpen cursussen waar deelnemers gedurende 8 sessies eenmaal per week samenkomen om de vaardigheden van Mindful Eating aan te leren. Alle trainingen worden begeleid door Caroline Baerten, voedingsdeskundige en een erkend Mindfulness-Based Eating Awareness (MB-EAT) therapeut met opleiding in Verenigde Staten.

De noodzaak voor een nieuwe voedingsinterventie
Iedereen die ooit een poging tot evenwichtig eten of afslanken deed weet dat het niet zo eenvoudig is. Aan informatie over gezonde voeding geen gebrek in onze maatschappij. Gebrek aan wilskracht? Eten is meer dan alleen voedsel consumeren. Het is een complexe activiteit, beïnvloed door gewoontepatronen, emoties, gedachten en zoveel meer. Uit wetenschappelijke studies blijkt dat het menselijk lichaam na miljoenen jaren van biologische evolutie geconditioneerd is om zoveel mogelijk energie uit voedsel op te slaan voor tijden van schaarste. Het is duidelijk dat veel mensen in de huidige westerse maatschappij een normaal gewicht (BMI < 25) niet natuurlijk kunnen behouden zonder bewust en aandachtig te zijn van hun eigen eetgedrag.

De gevolgen van ‘Mindless eten’
Baby’s eten wanneer ze honger hebben en stoppen wanneer ze voldaan zijn. Al snel is het lichaam niet meer de enige prikkel die tot eten aanzet. Sprekende voorbeelden zijn onder ander eten uit gewoonte tot het bord leeg is of automatisch reageren op reclameboodschappen. Aanleiding tot eten of snoepen kan ook uit emotionele hoek komen. Om te belonen, bij stress of als zoete troost. Vaak is eten een onbewuste activiteit waarbij men onderschat hoeveel gedachten en emotionele drijfveren aanzetten tot consumptie van voedsel.

De betekenis van Mindful eten
Een mindfulness gebaseerde voedingsinterventie is een tool om deze onbewuste eetpatronen te doorprikken. Door dagelijks opmerkzaam te zijn bij wat, hoeveel en hoe men eet, komt vanzelf meer inzicht in de eigen eetpatronen. Mindful eten werkt verhelderend. Bepaalde vastgeroeste mechanismen worden door observatie blootgelegd. De deelnemers leren vaardigheden om bij stress of verveling hun neiging tot eten op te merken, en minder impulsief op emotionele of extee te reageren. Door ook aandachtig te zijn voor verzadiging, stopt men sneller met eten en bevredigen kleinere portiegroottes meer. Mindful Eating helpt het jojo-effect van restrictieve diëten te doorbreken. In plaats van verwijten of schuldgevoelens bij herval, pleit mindfulness voor meer mildheid en zelfrelativering.

Een mindfulness gebaseerd voedingsprogramma (Mindful Eating) verschilt met andere gezondheidsprogramma’s dat er geen voedingsrichtlijnen zijn. De training heeft niet tot doel om van de chocolade of de snoep af te blijven. Mindfulness is een techniek om alles wat je eet met alle zintuigen te degusteren. Omdat de deelnemers zich meer bewust zijn wat er gebeurt op lichamelijk, emotioneel en cognitief vlak, eten zij vanzelfsprekend meer evenwichtig en bereiken hun natuurlijk gewicht.

Dit artikel is geschreven door Sophie Spanjer