Bij melasma is er sprake van een overgevoelig pigmentsysteem, waarbij de pigmentcellen teveel pigment aanmaken en er een opstapeling ontstaat. Hierdoor ontstaan er donkere vlekken die gelokaliseerd zijn in het gezicht. De naam ‘melasma’ oftewel ‘zwangerschapsmasker’ doet vermoeden dat het enkel en alleen voorkomt tijdens de zwangerschap, maar niets is minder waar. Hormoonveranderingen, maar ook het gebruik van de anticonceptiepil, blootstelling aan uv-straling of erfelijke factoren kan melasma veroorzaken. 

Maatregelen om melasma te beperken

Melasma kunnen we helaas niet voorkomen. Wel kun je voorzorgmaatregelingen treffen om het ontstaan van melasma wat te beperken, door bijvoorbeeld dagelijks gebruik te maken van een hoge factor zonnebrandcrème of de zon te vermijden wanneer je zwanger bent. Melasma is goed te herkennen aan donkere pigmentvlekken vooral op de wangen, het voorhoofd en rondom de mond. Deze vlekken lopen over in de normale huid, in tegenstelling tot pigmentvlekken die ontstaan zijn door ouderdom, oftewel lentigo solaris. 

Oppervlakkig of diep liggend pigment

Melasma kan oppervlakkig of diep in de huid ontstaan. Om een juiste behandeling uit te voeren wil je weten of het pigment oppervlakkig of diep ligt. Het dieper liggende pigment is herkenbaar aan de grijsblauwe kleur en oppervlakkig pigment herken je aan de bruine verkleuring. Soms is dit verschil tussen het oppervlakkig en diep liggend pigment niet helemaal duidelijk zichtbaar. Je kunt dan met je vinger op het pigment drukken. Als het pigment enkele seconden ‘weg’ te drukken is, dan ligt het pigment oppervlakkig. Is het niet weg te drukken dan ligt het pigment dieper in de huid. Oppervlakkig gelegen pigment is een stuk makkelijker behandelbaar dan het dieper gelegen pigment. Maar het is beide mogelijk! 

Verschillende behandelmethodes 

Er zijn diverse manieren om melasma te behandelen. Eén daarvan is de crème Hydrochinon 5% die wordt gebruikt bij pigmentvlekken, omdat dit een blekende werking heeft. Soms wordt deze crème in combinatie met tretinoïne crème gebruikt om het product dieper te laten doordringen in de huid. Beide crèmes mogen juist niet tijdens de zwangerschap gebruikt worden, omdat dit invloed kan hebben op het ongeboren kindje. En dat terwijl juist melasma kan ontstaan tijdens de zwangerschap! Daarnaast zijn beide crèmes alleen op recept verkrijgbaar en kunnen ze irritatie geven. Vandaar dat er een alternatief is voor de tretinoïne crème, namelijk niacinamide crème. Onlangs is er aangetoond dat 4% niacinamide crème net zo goed werkt als 4% hydrochinon. En deze mag je wél tijdens de zwangerschap gebruiken. Een goed alternatief dus om dit ingrediënt in een crème aan te bieden. 

Lasers in de strijd tegen melasma

Een alternatief voor de crèmes zijn bepaalde lasers die het oppervlakkig en dieper liggend pigment afbreken waardoor de pigmentopstapeling minder wordt. Voorbeelden van deze lasers zijn de Ruby laser, Alexandrite laser, de Nd:YAG laser en de fractionele laser. Met deze lasers kunnen we helaas geen resultaat garanderen in het geval van melasma. In sommige gevallen is het zelfs zo dat een laserbehandeling het pigment juist kan activeren waardoor de pigmentvlekjes juist donkerder worden. Ook deze lasers worden niet toegepast tijdens de zwangerschap, maar zijn wel mogelijk na de zwangerschap. Verder kunnen bepaalde chemische peelingen ervoor zorgen dat oppervlakkig gelegen pigment verminderd.  

Maar… wees niet getreurd, want het is mogelijk dat melasma (deels) verdwijnt na de zwangerschap! Ben je gevoelig voor pigment opstapelingen? Dan is de kans groot is dat het terugkomt.