Een atheroomcyste is ook wel bekend onder de naam talgcyste. Het is een bultje dat zich gevormd heeft doordat een haarzakje met bijbehorend talgkliertje verstopt is geraakt. Hoewel atheroomcystes in principe onschuldig zijn, kunnen ze wel groot worden en klachten veroorzaken. In dit artikel vertellen we je er meer over.

Cystes in het algemeen

Een cyste (spreek uit als ‘kieste’) is een niet-natuurlijke lichaamsholte die begrensd wordt door epitheel (bovenste laag van huid en slijmvliezen). Een cyste bestaat uit vocht, lucht of semi-vast materiaal. De wand van een cyste is deels doorlatend (semi-permeabel); er kan wel vocht in, maar niet uit. Hierdoor kan een cyste in omvang toenemen.

Atheroomcyste

Een atheroomcyste ontstaat als de afvoergang van een haarfollikel (haarzakje) met de bijbehorende talgklier afgesloten raakt. De wand van de zo ontstane atheroomcyste bestaat uit epidermis, de buitenste laag van de huid. Deze epidermis verhoornt en gaat schilferen. Het belangrijkste bestanddeel van de atheroomcyste is dan ook keratine. Dit is het taaie, onoplosbare eiwit dat in de epidermis zit en in het proces van huidvernieuwing continu vervangen wordt. Keratine zorgt ervoor dat onze huid taai en waterafstotend is; eeltvorming op handen en voeten houdt in dat de epidermis relatief veel keratine bevat.

Hoewel een atheroomcyste ook talg kan bevatten, is de benaming ’talgcyste’ minder juist, aangezien keratine in feite het hoofdbestanddeel van deze cyste is. Overigens is een milia (gerstekorrel) een oppervlakkige versie van de atheroomcyste.

Hoewel atheroomcystes overal op het lichaam kunnen voorkomen, bevinden ze zich doorgaans in het gezicht, op het behaarde hoofd, in de nek of op de romp. Omdat atheroomcystes meestal van haarfollikels uitgaan, worden ze op bijvoorbeeld handpalmen of voetzolen niet aangetroffen.

Kenmerken atheroomcystes

Een atheroomcyste is meestal een onderhuidse zwelling, uitgaande van een verstopte haarfollikel. Deze cystes kunnen na verloop van maanden of jaren uitgroeien tot indrukwekkende bobbels. De zwellingen hebben een gelijkmatige ronde of ovale vorm en dikwijls is op het midden van de zwelling de oorspronkelijke verstopte porie te herkennen.

Een atheroomcyste is een goedaardige aandoening. Dit wil niet zeggen dat de cyste geen (pijn)klachten kan geven of risico’s met zich mee kan brengen. Als de cystewand doorbreekt, kunnen de cystes tot een ontsteking leiden. Ook kunnen er bacteriën in de cyste komen, waardoor rondom de cyste een ontsteking kan ontstaan.

Behandeling en preventie

Een atheroomcyste is, hoewel soms ontsierend, geheel onschadelijk. De cyste kan spontaan verdwijnen, maar komt dan dikwijls weer terug. Zolang een atheroomcyste geen klachten oplevert, is behandeling echter niet nodig. Treedt een ernstige ontsteking op, dan moet de cyste in sommige gevallen worden geopend en kan een antibioticum nodig zijn. Alleen na volledige verwijdering inclusief cystewand zal de cyste definitief wegblijven. Hierbij gaat het om een kleine medische ingreep onder plaatselijke verdoving door chirurg, dermatoloog of huisarts.

Als schoonheidsspecialiste kun je bijdragen aan de preventie van atheroomcystes; met jouw vakkennis houd je de huid van je cliënten schoon en gezond. Bovendien kunnen ze bij jou terecht voor vakkundig advies over hoe ze zelf hun huid in topconditie kunnen houden.