Deze maand is het de maand waarin huidkanker centraal staat. Hier wordt veel aandacht aan besteedt aangezien het aantal mensen met huidkanker schrikbarend toeneemt. De afgelopen 10 jaar groeide het aantal patiënten dat in Nederland werd gediagnosticeerd met huidkanker van ongeveer 15.000 naar bijna 40.000 mensen. Het aantal gevallen huidkanker neemt elke vijf jaar toe met 20% tot 30%. Daarmee is huidkanker verreweg de meest voorkomende vorm van kanker. Een belangrijke oorzaak is overmatige blootstelling aan ultraviolette straling in de vorm van zonlicht of zonnebank.

Soorten

Er zijn 4 verschillende vormen van huidkanker te onderscheiden:

Actinische keratosen is een voorstadium van huidkanker. Deze huidafwijking ontstaat vaak pas na het 50e levensjaar. We herkennen deze voorloper van huidkanker vooral aan de kleine, ruwe schilferende, bruingrijs gekleurde laesies, die vooral op handruggen, onderarmen, decolleté, gelaat en onbehaard hoofd zijn gelokaliseerd.

Het basaalcelcarcinoom is een vorm van huidkanker die het meest voorkomt. Het basaalcelcarcinoom begint meestal met een huidkleurig of bruin bultje die erg langzaam groeit. Dit bultje gaat vroeg of laat in het midden open waardoor er een zweertje met een parelachtige glans ontstaat. Hier zijn soms kleine bloedvaatjes op te zien.

Het plaveiselcelcarcinoom ontstaat meestal uit een actinische keratose. Het ziet eruit als een kleine huidkleurige of roze bult. Deze bult voelt ruw aan en wordt langzaam groter. Soms kan deze bult pijnlijk zijn. Bij dit bultje ontbreken de bloedvaatjes en de glans die we zien bij het basaalcelcarcinoom. Het plaveiselcelcarcinoom kan ook beginnen met een wondje dat uiteindelijk een zweertje wordt dat niet wil genezen.

Het melanoom is een vorm van huidkanker die ontstaan uit pigmentcellen van de huid, bijvoorbeeld uit moedervlekken. Een melanoom herken je snel wanneer een moedervlek van kleur, structuur of grootte verandert of als het jeukt of bloed.

Diagnosticeren

Het is belangrijk dat we huidkanker en voornamelijk de melanoom snel herkennen omdat deze levensbedreigend is. Er zijn verschillende manieren om huidkanker in een vroeg stadium te diagnosticeren:

Een dermatoscoop is een soort ‘handmicroscoop’, waarmee het bovenste deel van de huid tienmaal vergroot kan worden. Hierdoor vindt een optische vergroting plaats waardoor het plekje wordt vergroot en de structuren duidelijker zichtbaar worden. Doordat er een minimale reflectie en maximale penetratie van invallend licht plaatsvindt, wordt de hoornlaag (de bovenste laag van onze huid) doorzichtig en kan de dermatoloog structuren zien die gelegen zijn in de dermis (onderhuid) en die normaal niet met het blote oog zichtbaar zijn.

Digitale huidscan is een manier om moedervlekken en andere opvallende plekjes vast te leggen. Deze geavanceerde techniek voorzien van een camera met speciale lenzen, maakt digitale foto’s van de huid. Met het blote oog zijn de structuren van het plekje minder goed waar te nemen. De foto’s worden opgeslagen en geanalyseerd waarna een controle plaatsvindt na 3, 6 of 12 maanden. Bij ieder bezoek scant het systeem automatisch of bestaande moedervlekken en andere plekjes zijn veranderd en of er nieuwe zijn bij gekomen.

Bij fluorescentie detectie wordt er een speciale spray op de huid aangebracht. De spray trekt in onrustige huidcellen waardoor deze lichtgevoelig worden. Een speciale camera kan vervolgens met behulp van een specifiek lichtspectrum onrustige huidcellen vastleggen doordat deze gaan fluoresceren. De verdachte plekken zijn daardoor direct zichtbaar en worden door een dermatoloog gediagnosticeerd, waarbij deze gebruik kan maken van verschillende typen dermatoscopen.

Daarnaast wordt de ABCDE methode toegepast om melanomen snel te herkennen. De betekenis van de letters van de ABCDE methode is als volgt:

Asymmetrie: De moedervlek mag niet asymmetrisch groeien, dat wil zeggen dat de ene helft er anders uit ziet dan de andere helft.

Borders: De overgang van de vlek naar de normale huid wordt steeds onduidelijker; er is geen duidelijk begrenzing meer te zien. De rand wordt op een of meer plekken onregelmatig en de vorm wordt grillig.

Color: Een moedervlek mag niet van kleur of kleursamenstelling veranderen. Bij een melanoom zie je vaak verschillende kleuren door elkaar: bruin, zwart, wit, blauw of rood.

Diameter: Wanneer de moedervlek een stuk groter is dan een normale moedervlek. Als een moedervlak kleiner is dan 6 millimeter is deze vaak goedaardig.

Evolution: Snelle verandering van het uiterlijk van de moedervlek.

Verdachte plekjes kunnen op meerdere manieren in kaart gebracht worden. Belangrijk is om er snel bij te zijn. Stuur daarom je cliënten door naar een huisarts wanneer je iets verdachts ziet of wanneer je twijfelt. Dit kan een wondje, een bultje een verkleuring of een moedervlek zijn. Check dus elk plekje, liever 1 keer te veel dan 1 keer te weinig!