Sinds in april 2003 The Human Genome Project (HGP) werd afgerond, het onderzoek naar de menselijke genoom ofwel de complete set van desoxyribonucleïnezuur (DNA), is ook de cosmeticabranche met deze informatie aan de slag gegaan. Er worden inmiddels diverse DNA huidtests aangeboden om erachter te komen welke ingrediënten de specifieke huid nodig heeft om te verbeteren / veroudering tegen te gaan. De wetenschap is nog lang niet klaar met de zoektocht naar DNA en vooral de zoektocht naar de genen die uit- en aangezet kunnen worden: de epigenetica. Maar daarom is het wel interessant om eens een kijkje te nemen in wat er nu al in de beautybranche te vinden is.

Dit artikel is dit jaar verschenen in vakmagazine De Beauty Professional

In dit artikel lees je meer over DNA, DNA huidtests en epigenetica. Wat is er in de markt qua tests? En welke merken formuleren al rekent houdend met DNA en/of epigenetica? We hebben zelf een DNA huidtest gedaan bij SkinDNA en we interviewen Carel Schott, een van de oprichters van opleidingsinstituut Scott & Co, die sinds vorig jaar zijn een 2-daagse opleiding voor ‘Genetic Skincoach’ aanbiedt. Het opleidingsinstituut gaat zelfs nog een stap verder dan alleen de huid met de opleiding tot Genetic Lifestyle Coach. Uiteraard horen bij deze opleidingen ook DNA (huid)tests.

Complexe materie
Mardge Pascaud heeft al vaker verteld over ‘De toekomst van schoonheid’. In vakmagazine De Beauty Professional legde zij al kort uit wat DNA is en hoe we in de toekomst ieders persoonlijke ‘beautycode’ kunnen ontrafelen. Dat daar veel meer bij komt kijken dan uitsluitend afname van DNA, werd ook duidelijk. De toekomst ligt volgens Mardge in matchen van het genotype en het fenotype. Het genotype is de benaming voor de verzameling eigenschappen van het individu die is geërfd van de ouders. Het fenotype is het totaal van alle waarneembare eigenschappen (kenmerken) van een organisme. Het is het resultaat van de genetische aanleg (het genotype) van een individu en de invloed daarop van zijn omgeving. Dit laatste wordt aangeduid als de epigenetica. Hierover verder meer in dit artikel.

DNA in het kort
In ons lichaam bevinden zich circa 40 miljard cellen met in elke celkern moleculen. DNA is het molecuul dat fungeert als belangrijkste drager van erfelijke informatie, zoals bijvoorbeeld groei, voortplanting en onze afweer. DNA bestaat uit twee strengen met nucleotiden die om elkaar heen draaien en zo een dubbele helix vormen. De bouwstenen van deze strengen zijn de vier verschillende nucleotide basen: Adenine (A), Thymine (T), Guanine (G) en Cytosine (C). Een A is altijd ‘een paar’ met een T en een C met een G. De ‘treden’ in de dubbele helix vormen een code die door de letters is af te lezen. Het menselijke genoom bevat ongeveer 3 miljard van deze basenparen, de volgorde van deze vier basen is de erfelijke code. Ze bevinden zich in chromosomen in de celkern van bijna al onze cellen. Elk chromosoom bevat honderden tot duizenden genen.

Eiwitten
Om een code te kunnen aflezen zijn er de eiwitten/proteïne. Eiwitten lezen het DNA, maar voordat dit kan, moeten de eiwitten worden aangemaakt. Hier is RNA, (ribonucleic acid) ribonucleinezuur, voor nodig. Wanneer er dan binnen het DNA 3 juist opeenvolgende basen worden gevormd, ontstaat er aminozuur. Een reeks aminozuren vormt een eiwit. Deze bepaalde code om een eiwit te kunnen maken, wordt een gen genoemd. Deze genen bevinden zich in een chromosoom. Een chromosoom bevat dus weer DNA. Het DNA bepaald weer hoe de eiwitten eruit komen te zien. En dit bepaalt weer hoe mensen eruit komen te zien en in hoeverre we tegen iets bestand zijn. DNA kan ook beschadigen. Dit komt vaak door invloeden van buitenaf. Denk aan stress, maar ook sigarettenrook en zonlicht. Vaak herstellen de cellen zelf, maar het kan ook blijvend zijn. Mutaties in het DNA kunnen voor ziektes zorgen, maar ze kunnen ook niet van belang zijn. Een gen is een eigenschap van het lichaam. Sommige eigenschappen zijn zichtbaar, zoals oogkleur. Andere eigenschappen zijn aan de buitenkant niet zichtbaar, zoals je bloedgroep. Het zware werk in de cellen van je lichaam wordt gedaan door eiwitten die allemaal een of twee taken hebben. Een gen beschrijft alleen hoe een eiwit eruit moet zien. Het is eigenlijk een soort bouwplan. Al deze bouwplannen zijn opgeslagen in het grote geheugen van elke cel: het DNA.

Epigenetica
Wereldwijd werd er op de uitkomsten van het HGP ingespeeld. Zo ook in de cosmeticabranche. Er zijn verschillende cosmeticamerken die cosmetica op maat ontwikkelen naar aanleiding van een DNA-huidtest, er zijn bedrijven die sec een DNA huidtest aanbieden zodat een huidprofessional hierop in kan spelen en er zijn cosmeticamerken die al jaren onderzoek doen naar epigenetica en daar hun formules op afstemmen. DNA staat vast. Maar zoals Mardge Pascaud ook omschreef: “Als je DNA bij je geboorte vastligt, is het dan een vaststaand feit of je een bepaalde ziekte gaat ontwikkelen en hoe je huidbeeld zich ontwikkeld? Als je weet voor welke aspecten je gevoelig bent, dan kan je preventief het een en ander doen en kom je op de rol van DNA. Dit noemen we de epigenetica en dat is bepalend of genen wel of niet tot expressie komen.” Epigenetica is het vakgebied binnen de genetica dat de invloed bestudeert van de omkeerbare erfelijke veranderingen die optreden in het gedrag van een cel (genfunctie) zonder wijzigingen in de sequentie (volgorde van de basenparen) van het DNA in de celkern. Het bestudeert ook de processen die de zich ontplooiende ontwikkeling van een organisme beïnvloeden. In beide gevallen wordt bestudeerd hoe gen-regulerende informatie – die niet wordt uitgedrukt in je genotype (verzameling eigenschappen van een individu die is geërfd van de ouders) – toch van de ene generatie op de andere wordt overgedragen. Dit type van regulering kan zich richten op het DNA, het (M)RNA of de eiwitten/proteïnen en werkt op het niveau van de celkern of van het cytoplasma. Nucleosomen spelen hierbij een belangrijke rol.

Huidverbetering op celniveau
Een van de cosmeticamerken die hier alles over weet is het Amerikaanse Hydropeptide. Als we de epigenetica begrijpen, kun je wel degelijk verandering brengen in de genexpressie (hoe een gen tot uiting komt). Je kunt een gen uit- of aanzetten. En als je weet welk gen je uit of aan moet zetten, dan kun je daarop inspelen met crèmes en eventuele voedingssupplementen. Het merk Hydropeptide, verkrijgbaar voor salons via Beauty2People, richt zich op anti-aging en
huidverbetering en maakt daarbij gebruik van de eigenschappen van de epigenetica. Vorig jaar hebben wij een event bijgewoond waar Neil Kitchen vertelde: “We hebben zelf het heft in handen als het gaat over ons DNA en de verandering van de genexpressie. Huidverbetering kan plaatsvinden op celniveau. In onze producten wordt de kracht van peptiden gebruikt als boodschapper van moleculen op celniveau. Wij gebruiken in onze producten meer dan 60 peptiden, anti-oxidantrijke botanische stamcellen, groeifactoren en Hyaluronzuur. HydroPeptide is ver als het gaat om de wetenschap en de formulering voor de producten. Onze Nimni Cream is daar een goed voorbeeld van. De Nimni™ Technology verbetert de uitstraling van de huid en de elasticiteit aanzienlijk. De crèmes combineren het revolutionaire onderzoek van Dr. Marcel
Nimni over collageen met ingrediënten die ons beschermen tegen milieuschade, om de huid te verjongen en de uitstraling van fijne lijnen en rimpels te verminderen. Nimni Cream maakt fibroblasten wakker door de antioxidanten Ellagi-C en Neodermyl, zet het collageen-gen aan door peptides zoals SYN-TC en Time-Release Retinol en verbetert de collageenproductie met het Collagen Support Complex dat onmisbare, vitale materialen bevat voor de synthese van
collageen. Het complex is in staat een DNA Kopie te maken (MRNA) en de juiste aminozuren zorgen voor de vertaling naar de aanmaak van collageen in de cellen.”

Er zijn uiteraard nog veel meer merken (voor zoveel in de salon als merken gericht op de consument) die zich baseren op de epigenetica wetenschap. Denk aan onder andere La Mysore, QMS Medicosmetics, Casmara (Beauty Injection), Priori (Beauty Injection) en Nouvital Cosmetics.

 

SkinDNA®
Sinds de wetenschap een stuk verder is met betrekking tot DNA, zijn er door verschillende bedrijven ook DNA huidtesten ontwikkeld. Wij deden misschien wel een van de bekendste tests in de beautybranche: De SkinDNA huidtest. Kim van Waveren en Vanessa Margés, de ondernemers achter het bedrijf Aging Expert, haalden dit merk in 2015 naar Europa. Naast dat schoonheidsspecialisten en huidtherapeuten met dit bedrijf kunnen samenwerken, kan een cosmeticamerk ook hun eigen tests (white label) laten ontwikkelen. Het uitgangspunt is uiteraard wel dat alle testresultaten hetzelfde blijven en niet voor het merk worden ‘geherinterpreteerd’ naar producten die goed voor de klant zouden zijn.
Kim van Waveren vertelt: “SkinDNA komt oorspronkelijk uit Australië. De Australische ondernemer Stefan Mazy kwam in 2010 met de eerste genetische huidtestkit die klanten voorziet van een DNA-blauwdruk van hun huid en wetenschappelijk gebruikmaakt van deze informatie voor een meer aangepaste huidverzorgingsroutine.” Inmiddels is Stefan ook eigenaar van SkinDNA Clinics, die op basis van de SkinDNA®-aanpak, individuele huidverzorging creëert op basis van wetenschappelijke resultaten. In Sydney opende hij het eerste SkinDNA laboratorium, dat DNA-swabs van klanten analyseert en vertaalt in een gedetailleerd rapport. Maar hoe kwam Mazy op dit idee? “Na jarenlang in de beauty industrie te hebben gewerkt, viel het hem op dat consumenten steeds weer hetzelfde probleem ervaren, namelijk dat de producten niet al hun huidbehoeften aanpakken. De meeste consumenten begrijpen niet waarom de huid niet of juist overmatig reageert op verzorgingsproducten en raken daarbij het spoor bijster als zij op zoek zijn naar de geschikte producten voor hun huid. Na veel onderzoeken kwam Stefan erachter dat de DNA van mensen een goede voorspeller is in de manier waarop en mate waarin de huid verouderd. De wetenschap achter de DNA tests geeft namelijk diepgaande inzichten in de samenstelling, conditie en werking van iedere huid.”

Wat test de SkinDNA?
SkinDNA™ onderzoekt een gepatenteerde combinatie van genetische markers (SNP’s, spreek uit als ‘snips’) in 5 categorieën van huidveroudering:
– Stevigheid & Elasticiteit: Is iemand genetisch voorbestemd tot vroegtijdige rimpels?
– Rimpelvorming (Glycatie): Glycatie beïnvloedt collageen & elastine en zorgt voor een versnelde veroudering van de huid
– Zonneschade & Pigmentatie: Hoe goed kan de huid op natuurlijke wijze omgaan met de straling van de zon?
– Vrije radicalen schade: Is iemand genetisch beschermd tegen vrije radicalen?
– Huidgevoeligheid: Hoe goed beschermen iemands genen hem of haar tegen irritatie en ontstekingen?

Uiteraard biedt SkinDNA een opleiding zodat je jouw klant helder kunt uitleggen wat de uitkomsten van de DNA huidtest betekent. “Het is een uitgebreid en helder rapport dat aangeeft wat de huid nodig heeft en waar de risico’s liggen.”

Europese regelgeving met betrekking tot DNA tests
Wie een DNA-staal laat afnemen, moet weten voor welke doeleinden dat is en wat er vervolgens met het staal gebeurt. Je moet bij een DNA-test in Europa altijd een formulier van ‘informed consent’ (geïnformeerde toestemming) tekenen. Daarin staat zwart op wit waarvoor je je DNA-materiaal opstuurt en het bevestigt dat het nadien vernietigd wordt.

Genetic Skincoach
Sinds vorig jaar is er ook een opleiding te volgen tot ‘Genetic Skincoach’ en ‘Genetic Lifestyle coach’. Carel Schott en Corine Modder zijn de oprichters van het opleidingsinstituut Schott & Co, waar je als specialist opleidingen, cursussen en workshops kan volgen op het gebied van onder andere leefstijl, voeding en fitness. In 2018 gingen zij een samenwerking aan met een laboratorium – met vestigingen in Zwitserland en Oostenrijk – dat DNA profielen afneemt voor analyse van de huid. “Wij zijn al 15 jaar bezig met de vraag: ‘Wat kun je doen om teruglopende vitaliteit en ouder worden tegen te gaan. Toen dit Europese laboratorium zo’n 4 jaar geleden bij ons aanklopte hebben we leefstijlcoaches voor ze opgeleid. We raakten meer en meer vertrouwd met het bedrijf en zagen het groeien wat mogelijkheden betreft. Na veel te hebben
geleerd, besloten we ook zelf een DNA leefstijltest te laten doen om te kijken of we er iets mee zouden kunnen in onze opleidingen. We kregen een compleet boekwerk mee. Op basis van een compleet rapport kun je je leefstijl aanpassen en weet je waar je een verhoogd risico op hebt en hoe je dit risico kan beperken. Hoewel we dit eerst aan onze leefstijlcoaches aan wilde bieden, kwam het bedrijf al snel met een sportgenetische test. Een test waarmee je het aangeboren talent kan zien voor verschillende sporten en bijvoorbeeld kunt zien hoe blessuregevoelig je bent. Even later ontwikkelde het bedrijf ook de huid DNA test. Van daaruit hebben we uiteindelijk de opleiding Genetic Skin Coach ontwikkeld.”

Betrouwbaarheid
Bij de opleiding krijg je zelf een huid DNA test en leer je onder andere hoe je deze test moet lezen en wat je jouw klanten kan adviseren. “Ons laboratorium biedt ook cosmeticaproducten op maat. Maar het is geen must dit af te nemen als je de opleiding wilt doen.” Maar hoe weet je nu dat de DNA testen die dit laboratorium doen betrouwbaar zijn? “Het gaat in eerste instantie om het aantal swabs (speekselafname) dat een bedrijf afneemt. Het laboratorium neemt uit deze swabs weer SNP’s. Hoe meer SNP’s een laboratorium neemt, hoe betrouwbaarder een test is. Daarnaast is ook privacy zeer belangrijk. Want je kunt je DNA opsturen, maar weet je ook wat er met je gegevens en DNA gebeurd? Bij een betrouwbaar laboratorium/bedrijf, worden de gegevens vernietigd.” Wat leren we uit de huidtest en tijdens de opleiding? “De opleiding Genetic Skincoach gaat heel diep in op de huid en DNA materie in. Tijdens de opleiding leer je alle ins en outs rondom
iemands persoonlijk DNA profiel in relatie tot de huid. Er bestaan significante verschillen tussen mensen in de mate van veroudering. Ieder mens heeft een genetische aanleg die hem of haar kan beschermen tegen veroudering. Als je weet hoe deze genen de bouw, kwaliteit, herstel en veroudering van iemands huid beïnvloeden, heb je een schat aan informatie tot je beschikking. Zo weet je precies welke crèmes, voedingsstoffen en vitaminepreparaten de kwaliteit van de huid beïnvloeden, zowel positief als negatief. Aan de hand van het unieke persoonlijk DNA profiel kun je als skin coach optimaal adviseren aan je cliënten. Wij zeggen overigens wel altijd: als je huid niet goed is, dan betekent het dat er van binnen ook iets niet goed is. En dan komt onze leefstijlcoaching weer om de hoek kijken. Leefstijl beinvloed het DNA. Hiervoor bieden we ook nog uitgebreidere DNA tests. DNA zegt echter ook niet alles. Het belangrijkste is de epigenetica. Hoe kunnen we bepaalde genen aan en/of uitzetten? En dat leefstijl heel belangrijk is, blijkt wel uit het feit dat het lichaam bij stress bijvoorbeeld al 1200 genen uitschakelt!”

Toekomst
Er zijn heel veel dingen die je uit iemands DNA kunt halen, ook met betrekking tot de huid. Maar een DNA Huidtest alleen is als we het zo lezen en aanhoren niet voldoende. Ook bedrijven die op basis van DNA huidtests cosmeticaproducten op maat maken, doen daarnaast nog een leefstijltest. Dit omdat de omgevingsfactoren, wat weer omschreven wordt in de epigenetica, van groot belang zijn op het uiting komen van onze genen. Als al deze factoren met elkaar matchen kunnen we de perfecte cosmeticaproducten op maat ontwikkelen. Dat wil niet zeggen dat een DNA huidtest in de salon geen houvast kan bieden. Het kan wel degelijk helpen om nog beter in te spelen op wat de huid nodig heeft en of je met de huidige producten op het goede spoor zit. Maar in de toekomst gaan we tot nog veel meer (betere) inzichten komen.

De verdere toekomst: Complete DNA tests betaald door de overheid?
Wist je dat de overheid in Estland hun burgers gratis DNA-tests aanbiedt? Dit heeft alles te maken met het verbeteren van de volksgezondheid. De overheid werkt daar met een geavanceerd en goed beveiligd e-health-systeem, dat is uitgebreid met DNA-testen. Deze testen worden in Estland gebruikt om burgers van gezondheidsvoorlichting te voorzien en medicijnen op maat aan te bieden. Ze verwachten hiermee over een paar jaar maar liefst 85% minder medicijnen uit te hoeven schrijven. Zou het ooit zover komen in Nederland en andere landen?

Geen ANBOS Lid en nog geen abonnement op De Beauty Professional. Profiteer dan nu van de aanbieding! Klik hier: https://www.debeautyprofessional.nl/abonneren/