Je hoort er niet zoveel over maar een goede conditie van de bekkenbodemspieren is belangrijk voor een fijne zwangerschap. Omdat je tijdens een zwangerschap te maken hebt met invloeden van ‘nieuwe’ hormonen, is het niet altijd makkelijk om tijdens je zwangerschap je bekkenspieren op de juiste manier te gebruiken. Deze spieren hebben verschillende functies: het ondersteunen van de bekkenorganen (zoals je blaas, darmen en baarmoeder), het sluiten- en openen van de plasbuis en anus (controle over urine en ontlasting) én – last but not least – het zorgen voor stabiliteit in de bekken en de lage rug.

Medisch specialist, Dr. Rachel Gelman, een fysiotherapeut gespecialiseerd in bekkengezondheid en seksueel welzijn, beantwoordt een aantal veel gestelde vragen over de gezondheid van de bekkenbodem voor aanstaande- en nieuwe moeders.

Wat gebeurt er met de bekkenbodem voor- en na een zwangerschap?
Tijdens de zwangerschap worden de gewrichten en ligamenten soepel om ruimte te maken voor de baby. De bekkenbodemspieren worden flink belast door deze veranderingen. Tijdens het persen (bij een vaginale bevalling) rekken de bekkenbodemspieren behoorlijk uit – tot ongeveer 3,5 keer hun lengte. Een keizersnee kan ook invloed hebben op deze spieren omdat het een grote operatie is die de spieren- en zenuwen in en rondom de bekken flink kan aantasten. Om al deze redenen moeten de spieren goed op elkaar zijn afgestemd. De spieren moeten kunnen ontspannen, verlengen én samentrekken tijdens een bevalling om de juiste stabiliteit te bieden. De focus moet naast kracht dus ook op coördinatie liggen.

Wanneer weet je dat je na de bevalling de bekkenbodemspieren kan gaan trainen (kegel-oefeningen doen)?
Technisch gezien kun je na de bevalling al vrij snel kegeloefeningen doen. Gewoonlijk wordt er aangeraden om tot zes weken na de bevalling rustig aan te doen met lichaamsbeweging. Kegeloefeningen zijn niet altijd de juiste oefening voor jou persoonlijk. Om deze reden kun je het beste een verwijzing vragen naar een bekkenbodemspecialist om te bekijken welke oefeningen er bij jou passen.

Wat is een goede ‘basis’ kegel workout voor nieuwe moeders?
Het is belangrijk om te benadrukken dat het werken met kegels niet het enige antwoord is op bekkenbodemproblemen. Voor je aan de slag gaat met kegels is het aan te raden om een medisch specialist te bezoeken. De aangeraden frequentie en intensiteit van de oefeningen verschillen namelijk per persoon. Persoon X kan 10 oefeningen per dag doen, terwijl person Y beter 20 oefeningen per dag kan doen. Persoon Z kan beter helemaal niet met kegels aan de slag gaan, maar moet werken aan het ontspannen van de bekkenbodem en deze stretchen. Er is dus geen one size fits all als het om bekkenbodemoefeningen gaat.

Wat is de beste manier om de bekkenbodem gezond te houden?
Dit hangt van de persoon af maar meestal is het een goed idee om de gegeven oefeningen voort te zetten. Het is daarnaast ook essentieel om een goede darmhygiëne te handhaven, wat inhoudt dat je goed op je hydratatie en het binnenkrijgen van de juiste vezels let. Het persen voor ontlasting legt veel druk op de bekkenbodem en kan leiden tot problemen, waaronder pijn tijdens de seks. Je kan op de wc ook een opstapje gebruiken; het lichaam komt dan in een gehurkte houding en dit kan verlichting bieden voor de bekkenbodem.

Waar het op neerkomt is dat iedere bevalling – vaginaal of met een keizersnee – een grote aanslag is op het lichaam. Iedereen die zwanger is geweest zou een bekkenbodemspecialist moeten bezoeken om de veranderingen die optreden als gevolg van zwangerschap aan te pakken. Meestal zien patiënten na een paar maanden al verbeteringen, maar iedereen is anders. Het is belangrijk om te onthouden dat eventuele bekkenbodemdisfuncties kunnen worden opgelost en je jouw bekkenbodem weer in een gezonde conditie kunt krijgen.