Hoe herken je de vormen van huidkanker op tijd?
De zomer is voorbij, velen van ons ervaren de zon als aangenaam. De zon heeft een positief effect op ons humeur, het geeft ons energie, vitamine D en een kleurtje. Helaas heeft de zon ook negatieve eigenschappen. Het kan namelijk bepaalde vormen van huidkanker veroorzaken. We kunnen 4 verschillende vormen van huidkanker onderscheiden namelijk: Actinische keratosen, Basaalcelcarcinoom, Plaveiselcelcarcinoom en het Melanoom. Bij al deze vormen van huidkanker is het van belang dat we deze tijdig herkennen en dat we onze cliënten doorsturen naar de huisarts. Maar hoe herkennen we deze verschillende vormen?
Actinische keratosen is een voorstadia van huidkanker. Deze huidafwijking ontstaat vaak pas na het 50e levensjaar. We herkennen deze voorloper van huidkanker vooral aan de kleine, ruwe schilferende, bruingrijs gekleurde leasies, die vooral op handruggen, onderarmen, decolleté, gelaat en onbehaarde hoofd zijn gelokaliseerd. Wanneer je erover heen wrijft voelt het aan als een klein wratje. Het is van belang dat je deze niet weg probeert te halen. Een crème zal ook geen effect hebben. Actinische keratosen zal nooit uit zichzelf verdwijnen en moeten daarom behandeld worden door een arts omdat de kans bestaat dat deze vorm overgaat in een vorm van huidkanker.
Het basaalcelcarcinoom is een vorm van huidkanker die het vaakst voorkomt. Het basaalcelcarcinoom begint meestal met een huidkleurig of bruin bultje welke erg langzaam groeit. Dit bultje gaat vroeg of laat in het midden open waardoor er een zweertje met een parelachtige glans ontstaat. Hier zijn soms kleine bloedvaatjes op te zien. Er zijn ook varianten waarbij het vlak blijft, echter herkennen we deze toch aan de kleurveranderingen, roodheid en de schilfering. Deze leasies komen vaak voor op handen, gelaat, onderarmen en het decolleté. Het komt voor bij zowel mannen als vrouwen .
Het plaveiselcelcarcinoom ontstaat meestal uit een actinische keratose. Het ziet eruit als een kleine huidkleurige of roze bult. Deze bult voelt ruw aan en wordt langzaam groter. Soms kan deze bult pijnlijk zijn. Bij dit bultje ontbreken de bloedvaatjes en de glans die we zien bij het basaalcelcarcinoom. Het plaveiselcelcarcinoom kan ook beginnen met een wondje welke uiteindelijk een zweertje wordt die niet wilt genezen. Ze kunnen overal voorkomen maar komen het vaakst voor op handen, onderamen, gelaat, lippen oren en hoofdhuid.
Het melanoom is een vorm van huidkanker die ontstaan uit pigmentcellen van de huid, bijvoorbeeld uit moedervlekken. Een melanoom herken je snel wanneer een moedervlek van kleur, structuur of grootte verandert of als het jeukt of bloed. In tegenstelling tot andere vormen van huidkanker, komen melanomen relatief vaak voor bij mensen vanaf een jaar of 40. Bij vrouwen wat vaker dan bij mannen. Melanomen kunnen overal zitten maar hebben wel voorkeurslokalisaties. Bij vrouwen komen melanomen vooral voor op de benen en bij mannen vooral op de rug. Maar melanomen kunnen ook voorkomen op armen, in het hoofd-hals gebied en op delen die nooit in de zon komen zoals voetzolen, handpalmen en slijmvliezen. Het is belangrijk dat we deze vorm snel herkennen omdat deze levensbedreigend is.
Wanneer je iets ziet wat je niet vertrouwd of waarover je twijfelt, stuur je cliënt door naar de huisarts. Dit kan een wondje, een bultje een verkleuring of een moedervlek zijn. Liever 1 bezoek teveel dan 1 te weinig. Het is belangrijk dat dit tijdig wordt gesignaleerd. Jij kunt hier een belangrijke rol in vervullen!