Je ziet de beelden vaak in de media. Plasticafval drijvend in rivieren, zeeën en oceanen. Plastic dumpen in het milieu is een slechte zaak. Waarom gebruiken huidverzorgingsproducten (micro)plastics en hoe slecht zijn deze? Dit is de zesde en laatste in een serie columns over omstreden ingrediënten in huidverzorgingsproducten. Feiten en fictie worden van elkaar gescheiden.

Microplastics worden gedefinieerd als bolletjes van synthetisch plastic, die kleiner zijn dan 5 millimeter. Ze worden in persoonlijke verzorgingsproducten toegepast als scrubdeeltjes, bijvoorbeeld in gezichts-, lichaamsproducten en tandpasta. De scrubdeeltjes schuren tegen het gezicht, lichaam of gebit en geven een reinigende en masserende werking. Microplastics kunnen o.a. herkent worden aan de INCI namen: polyethyleen, polypropyleen en nylon-12.

Milieu

Scrubdeeltjes in de vorm van microplastics worden toegepast in zogenaamde ‘rinse-off’ producten. Dit betekent dat de deeltjes via de gootsteen of het doucheputje in het afvalwater terechtkomen. In Nederland zijn meer dan 99% van de huishoudens aangesloten op de afvalwaterzuivering, waarin deze microplastics worden afgevangen en verbrand. Echter, vele huishoudens in andere landen in Europa en de wereld zijn niet aangesloten op afvalwaterzuivering. Hierdoor komen deze microplastics dus direct in rivieren, zeeën en oceanen terecht. Met name in zeeën en oceanen kunnen microplastics tot problemen leiden. De microplastic worden niet afgebroken in het milieu en komt via vissen terecht in de voedselketen, ook in de Nederlandse!

Bron

Er zijn vele bronnen van plastic afval. Microplastic uit persoonlijke verzorgingsproducten is er slechts één. Een ander deel is afkomstig via het uiteenvallen van grotere stukken plastic afval (denk bijvoorbeeld aan plastic tasjes). Plastic deeltjes afkomstig uit de slijtage van synthetische kleding is een andere bron.

Campagne

Al enige jaren geleden is er een internationale campagne tegen het gebruik van plastic in cosmetica gestart. Deze campagne, genaamd ‘Beat the micro bead’, publiceert regelmatig welke producten nog microplastics gebruiken. Op de website beatthemicrobead.org/nl kun je informatie vinden over deze producten.
De meeste cosmetica bedrijven hebben inmiddels aangekondigd te zullen stoppen (of al gestopt zijn) met het gebruik van deze microplastics. Een snelle blik op diverse websites leert dat in 2017 Europa volledig verschoont lijkt te zijn van microplastics uit persoonlijke verzorgingsproducten.

Alternatief

Voor de fabrikant zitten er voordelen aan het gebruik van deze plastic scrubdeeltjes. Ze zijn goedkoop en geven het juiste gevoel op de huid en het gebit. Verder is de kwaliteit ervan consistent en kan het op grote schaal worden toegepast. Alternatieve scrubingrediënten zijn bijvoorbeeld vruchtenpitten, zand of (het maalsel ervan), bamboe, rijst en noten. Deze deeltjes zijn van natuurlijke oorsprong en kunnen soms wat harder en scherper aanvoelen dan plastic deeltjes. Het is een uitdaging om een mooi product met natuurlijke scrubdeeltjes te maken, maar ze zijn zeker te vinden in de vele productassortimenten.

Ons wereldwijde afvalprobleem is immens groot. Het lijkt een goede stap om plastic scrubdeeltjes uit verzorgingsproducten te verwijderen. De bijdrage is misschien relatief klein, maar ook hier geldt: alle kleine beetjes helpen!

Groet,
Jean-Paul Janssens

Eerdere columns:
Omstreden ingrediënten in huidverzorging: alcohol
Omstreden ingrediënten in huidverzorging: conserveringsmiddelen
Omstreden ingrediënten in huidverzorging: minerale olie
Omstreden ingredienten in huidverzorging: siliconen
Omstreden ingrediënten in huidverzorging: sulfaten